Efes�in önde gelen varlıklı kişilerinden olan Publius Vedius Antoninus�un M.Ö. 150 tarihinde yaptırdığı, dostu ve hamisi İmparator Antoninus Pius ile tanrıça Artemis�e sunduğu gymnasium, kentin en iyi korunmuş eserlerinden biridir. Hamam ve gymnasium kısımlarından oluşmaktadır. Yapı topluluğunun doğusunda yer alan palaestranın propylonu güneydedir. Propylonun batısındaki uzun oda tuvalet olup, buraya hem güneyden hem de batıdan yani, sokaktan girilebiliyordu.
Palaestranın batısında günümüze değin bir bölümü korunmuş önü açık büyük odanın tören ya da imparator salonu olması gerekir. Salonun batı duvarının ortasındaki nişte bir zamanlar yer alan, muhtemelen imparatora sunulmuş heykel bulunmakta idi. Burada yaklaşık M.S. 200 yıllarına tarihlenen bir sofist heykeli bulunmuştur. Nişin önünde bir sunak bulunmaktadır. Planda III numara ile gösterilen ve yapının genişliğince uzanan büyük salon, spor ve jimnastik hareketlerinin yapıldığı yerdir.
Ortadaki V numaralı salon, frigidarium yani soğukluk bölümü idi. Odanın kuzeyinde ve güneyinde soğuk su ile yıkanmak için birer banyo teknesi, ortasında ise fıskiyeli küçük bir havuz bulunuyordu. IV numaralı salonun içinde yüzme havuzu bulunmaktadır. XI numaralı odaya künklerle sıcak su gelmektedir. Muhtemelen ılıklık bölümü olmalıdır. X ve XI numaralı odalara yer altından geçilebiliyordu. Döşeme altındaki bu odalarda küçük kubbeli fırınlar (külhanlar) bulunmaktadır. Bu fırınlarda, geceli gündüzlü yakılan ateşle sürekli olarak sıcak hava sağlanıyordu. Sıcak hava kanallarla XV-XIX numaralı caldarium yani sıcaklık adını alan odaların döşeme altlarına ve içi boş tuğladan tuğladan yapılmış duvarlarına gönderiliyordu. Ayrıca, külhanlarda ısıtılan sıcak su, caldarium odalarındaki sıcak banyo teknelerine gönderiliyordu.
Ephesos�da Roma Çağı boyunca, ayrıca Liman Hamamları, Tiyatro Gymnasionu, Varius Hamamı ve Doğu Gymnasionu adları ile anılan yıkanma ve spor yapıları bulunmaktadır. Erken Hıristiyanlık Dönemi�nde bunlara Skolastikia Hamamları ile Bizans Hamamı eklenmiştir.
Çarş. Eyl. 03, 2008 5:55 pm