Cengiz Han

1167 yılında doğdu. Moğol Kağanı ve Moğol Devleti'nin kurucusudur. Asıl adı Temuçin�dir. Temuçin, 13 yaşlarında iken, babasını kaybetti. Henüz küçük olduğundan, kabilesi, onu bırakıp Tayciutlar�a katılmak istedi. Annesi Helün Hatun, binbir çaba ile kabilenin küçük bir bölümünü geri çevirebildi. Nice güçlük ve sıkıntıya rağmen, varlıklarını sürdürebildiler. Bütün bu olaylar sırasında, Temuçin�deki önderlik yetenekleri kendisini belli ediyordu.

Cengiz, han olduktan sonra Çin�deki Kitün/Chin Sülalesi'nin, kuzey sınırlarında Tatarlar�a karşı giriştiği bir harekete katıldı ve Tatarlar ezildi. Ona göre Tatarlar, atalarına kötülük edip, ölümüne neden olmuşlardı. 1202�te Tatar kabileleri ile savaştı ve onları yendi.

Cengiz Han, Moğolistan�ın tek gücü durumuna gelmişti. 1206 İlkbaharı'nda, Onon Irmağı boylarında bir kurultay toplandı. Bu kurultay, bütün kabilelerin temsilcileri Han Cengiz�i, bakanlığa (Kağan) getirdiler. Cengiz unvanı da bu sırada verilmiş olmalıdır.

Cengiz Kağan, Çin�den batıya giden ticaret yolunu denetimlerinde tutan Tangutlar�la savaştı. 1209�da kendisi de sefere katıldı. Başkent Ning-hia düşmediyse de, Tangutlar denetim altına alındı. Cengiz Kağan, Asya�nın doğusunda büyük bir güç olarak ortaya çıkarken, Orta Asya�nın kudretli devleti de Harezmşahlar�dı. İki ülke arasında birçok elçiler gidip gelmişti. Cengiz, iki ülke arasında özellikle ticaretin gelişmesinden yana olduğunu belirtmiş, Harezmşah'tan gelen kervan mallarını uygun fiyatlarla satın almıştı.

Cengiz, 1218�de bir kaç elçisi dışında tamamı Müslüman olan tacirlerin yönettiği 450 kişilik bir kervan hazırlatıp gönderdi. Cengiz�in Moğollar�ı tek bir devlet altında toplaması sonucu, eski Göktürk topraklarındaki bazı Türk Boylarının Batı�ya doğru göçü başlamıştır.

Asya�daki dinler mücadelesinde, Cengiz�in Şaman inancında olmasına karşın, siyasal açıdan İslamiyet�e yakınlaşmasıyla İslamiyet�e destek sağlamıştır.

Cengiz�le birlikte Asya�nın iktisadi yaşamı da değişime uğramıştır. Ülkelerarası ticaret yeni boyutlar kazanmış, sınırlar ve gümrükler ortadan kalkmıştır. Asya�da tek bir devletin egemen olmasıyla, Asya�nın batısı ile doğusu arasındaki ticari ilişkiler gelişmiştir. Cengiz Han, 1227 yılında ölmüştür.